Zonnepanelen en de toekomst

Zonnepanelen algemeen

Zonnepanelen leveren de meeste energie op als de zon het meeste schijnt, dus midden op de dag èn in de zomer. Echter het verbruik van energie is midden op de dag laag, in tegenstelling tot rond 8 en rond 18 uur. Als je een dynamisch stroomcontract hebt dan zijn de tarieven daarom het laagst als je het minste stroom nodig heb, midden op de dag.

Noot. Als de panelen een oostelijke of westelijke oriëntatie hebben, kan de piek op een iets ander tijdstip liggen.

Zijn batterijen zinvol?

Als je veel zonnepanelen hebt en niet zoveel elektriciteit gebruikt, dan lever je stroom terug aan het energiebedrijf. Daar waar in het verleden deze bedrijven soms flinke vergoedingen betaalden voor teruggeleverde stroom, is dat anno 2024 sterk aan het veranderen. Als in 2027 de saldering verdwijnt, is het belangrijk dat je zoveel mogelijk van je eigen stroom gebruikt. Door het tijdelijk op te slaan, kun je die stroom later gebruiken en dat is financieel een flink voordeel. Maar het opslaan in batterijen, accu’s en dergelijke kost ook veel geld. En de hoeveel stroom, die je kunt opslaan is genoeg voor een avond en nacht, maar het zomers opslaan voor het gebruik in de winter is niet haalbaar met batterijen. Kan het überhaupt uit, levert het uiteindelijk financieel voordeel op? Het antwoord is Nee, op dit moment niet. Lees meer over dit onderwerp op MilieuCentraal, de Consumentenbond en op de site van Hier.nu.

N.B. Saldering is dat de op het ene moment gebruikte elektriciteit wordt verrekend met de op een ander moment door je zonnepanelen teruggeleverde elektriciteit.

Eigen stroom eerst

In het verlengde van de vraag over het nut van batterijen, ligt het belang van het gebruik van je eigen opgewekte stroom. Helaas ligt dat best ingewikkeld omdat overdag in de zomer je zelf niet veel stroom nodig hebt. Dat kun je wel wat sturen door stroomslurpende apparaten juist dan aan te zetten (af- of wasmachine bijvoorbeeld). Heb je een elektrische auto, laad die dan op of gebruik je warmtepomp om alvast warm water voor het douchen te maken en op te slaan in de boiler. Om dit allemaal te regelen komen er steeds meer Energiemanagementsystemen op de markt. Zeker in combinatie met een dynamisch energiecontract kan dat positieve effecten hebben voor de kosten van stroom. Bovendien kan via aftoppen het probleem van netcongestie verminderd worden, zonder dat dit leidt tot enorme daling van de opbrengst van zonnepanelen.
Lees er hier alles over.

Zonnepanelen in de toekomst

Lange tijd waren zonnepanelen vrijwel altijd een goede keus. Want naast het grote belang dat elektriciteit opgewekt wordt zonder dat daarvoor fossiele of kernenergie nodig is, was het ook financieel bijzonder rendabel vanwege de saldering en de terugleverings-vergoeding. De laatste jaren is er op financieel vlak een verandering gaande waarvan we nog niet weten hoe het er op de lange termijn uit gaat zien:

• De saldering zal in januari 2027 stoppen, zo is in de beide Kamers in 2024 besloten.
• De prijzen voor zonnepanelen en installatie dalen nog steeds door overproductie in China en afnemende opdrachten voor installateurs. De vraag is echter of er andere EU-tarieven gaan komen voor import uit China.
• Veel energiebedrijven verlagen de terugleververgoeding en brengen netkosten in rekening voor het terugleveren.
• De komst van zogenaamde dynamische energiecontracten, energiebeheerprogramma’s voor woningen, energieopslag (batterijen, warmtebuffers) enzovoorts maken dat er nieuwe mogelijkheden komen. Bijvoorbeeld dat je veel beter in staat bent om de zelf opgewekte energie ook op hetzelfde moment te gebruiken in de elektrische auto, wassen, opslag als warm water via de warmtepomp enzovoorts. Ook komen er mogelijkheden om zelf te gaan handelen in stroom (kopen als het goedkoop is en verkopen als het duur is).

Wij kunnen over de toekomst nu niet veel zeggen. Volg zelf de ontwikkelingen, lees bijvoorbeeld deze pagina bij MilieuCentraal. En lees dit artikel bij de ANWB over de verschillende wijzen hoe in augustus 2024 de energiebedrijven omgaan met teruglevering.

In september 2024 is er een rapport verschenen met een berekening van de mogelijke gevolgen van het stoppen van de saldering voor eigenaren van zonnepanelen, zoals de gevolgen op de terugverdientijd. Met de salderingsregeling lag de terugverdientijd van zonnepanelen op ongeveer 9 jaar. Daarbij zijn terugleverkosten van de energieleverancier meegenomen. Na het afschaffen van de salderingsregeling stijgt die terugverdientijd naar 12 tot 17 jaar, waarbij een levensduur van 25 jaar voor de zonnepanelen is aangenomen. De jaarlijkse opbrengsten van zonnepaneleneigenaren nemen af na het afschaffen van de salderingsregeling, van gemiddeld €485 naar €207 tot €285 per jaar. Dit blijkt uit het rapport van CE Delft en TNO waarin zij namens HIER, de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE), Holland Solar en Energie-Nederland de maatschappelijke effecten van de afschaffing van de regeling onderzochten. Er is ook een korte samenvatting met grafieken.

Wil je meer weten over terugverdientijd, waarbij rekening wordt gehouden met het stoppen van de saldering per 1-1-2027 en gebruik van batterijen, gebruik dan de zonnepanelen-checker.

Meten is weten

De tijd van een simpele draaiende stroommeter is vrijwel voorbij omdat de overheid het gebruik van een ‘slimme’ meter verplicht stelt. Die nieuwe meter heeft nadelen (bij stroom van de zonnepanelen draait de meter niet meer terug) maar ook zijn er voordelen. Met een slimme meter kan je veel preciezer zien hoeveel de opwekking van zonnepanelen oplevert, wat je stroom- en gasgebruik actueel is enzovoort. Veel energiebedrijven maken het op hun site mogelijk om die informatie gedetailleerder te bekijken. Nog een stap verder is het aanschaffen van eigen meetapparatuur, die in de nabije toekomst bij veel stroom van de zonnepanelen zelf apparaten als een wasmachine kan aanzetten. HomeWizard, een Nederlandse fabrikant, is daar een goed voorbeeld van. Het wordt ook in Bunnik door veel mensen aangeschaft. Voor mensen, die van techniek houden zijn er nog veel meer mogelijkheden. De verwachting is dat in de toekomst dit meten en bijsturen steeds belangrijker gaat worden.

Netcongestie (file op het net)

Omdat we steeds meer stroom willen en gaan gebruiken moet het stroomnet uitgebreid worden, nu nog sneller dan verwacht. Daarnaast gebruiken we meer en vaker stroom op hetzelfde moment. Hierdoor raakt het stroomnet overbelast. Dit heet ‘netcongestie’. Netbeheerders TenneT en Stedin werken hard om het stroomnet te verbeteren en uit te breiden. Dat is een enorme klus en duurt jaren. In de tussentijd kan je last krijgen door een vol stroomnet.

Het stroomnet is overbelast. Dat wil zeggen dat er niet meer elektriciteit door de stroomkabels en elektriciteitsstations past. Dat maakt nieuwe plannen voor bijvoorbeeld een wijk, een school of bedrijf moeilijk. Iedereen heeft stroom nodig en er is te weinig ruimte op het net. Ook in Bunnik. Het stroomnetwerk kan op 2 manieren te vol raken, zeker op de piekmomenten tussen 16 – 21 uur :

• als iedereen op hetzelfde moment stroom gebruikt
• als we te veel zonne- en windenergie tegelijk opwekken of terugleveren aan het net

Op dit moment is er genoeg stroom voor alle bestaande woningen en andere kleine aansluitingen in onze gemeente. Je kunt nog steeds overstappen op een (hybride) warmtepomp of elektrisch koken. U kunt nog steeds een laadpaal plaatsen. En u kunt ook nog steeds zonnepanelen plaatsen op uw dak én zonne-energie terugleveren aan het stroomnet. Maar het kan ook gebeuren dat lampen in huis gaan knipperen of (in het ergste geval) dat de stroom uitvalt in straten, buurten of wijken. Of en wanneer dat gebeurt, weten we niet. Maar we zitten soms dicht bij de grens.

Heb je zonnepanelen of wil je ze plaatsen? Dan is het goed te weten dat zonnepanelen op heel zonnige dagen tijdelijk uit kunnen gaan. Zo wordt voorkomen dat het stroomnet in de wijk overbelast (overvol) raakt. Je kunt dan geen stroom terugleveren en eigen opgewekte stroom niet gebruiken. De omvormers schakelen meestal vanzelf weer aan als het stroomnet weer ruimte heeft. Als je merkt dat dit bij je speelt, raadpleeg dan de tips van Stedin over hoe om te gaan met dergelijke spanningsproblemen.

Netbeheerders TenneT en Stedin zijn druk bezig om het elektriciteitsnet uit te breiden. Zij bouwen extra hoogspannings- en elektriciteitsstations en leggen kabels. Een enorme klus die jaren duurt. Stedin plaatst de komende 15 jaar extra elektriciteitshuisjes, verspreid over onze hele gemeente. Ook zullen extra kabels ingegraven gaan worden.