Biobased isolatie
Traditioneel wordt geïsoleerd met materialen die gebaseerd zijn op fossiele olie (plastics) en/of die bij de productie veel energie vragen (glas- en steenwol). Deze materialen zijn vanuit klimaatbelasting ongewenst, zodat gezocht is naar vriendelijker materialen. In toenemende mate wordt gekozen voor natuurlijke materialen, die relatief weinig energievretende behandelingen nodig hebben. Deze materialen worden vaak ‘biobased‘ genoemd. Je kunt sinds 2024 hiervoor extra isolatie-subsidie krijgen.
Wat is biobased materiaal?
Het gaat om materialen als vlas, houtvezel, hennep, gras, wol, papier, lisdodde en stro. Deze stoffen kunnen in te toekomst ook beter afgebroken of gerecycled worden. Er komen steeds meer varianten beschikbaar.
Het is materiaal dat gegroeid is op landbouwgronden of in natuurgebieden. Na bewerking zoals drogen, persen en versnipperen wordt het verwerkt in plaatmateriaal, dekens of als los inblaasmateriaal opgeslagen. Voor veel toepassingen is er volop keuze.
Verwerking
Door los materiaal onder druk in te blazen in holle ruimten of in platen te persen wordt de isolerende werking vergroot. Zoals bij al het isolatiemateriaal is er een risico bij het uitbreken van brand in een woning, maar dit risico is niet groter dan bij de plastics en dergelijke. Bovendien worden door de overheid strenge eisen gesteld aan o.a. brandsnelheid.
In de foto hiernaast uit een woning aan de Gildenring is een frame tegen een stenen muur te zien. Er wordt op het frame een houten constructieplaat (OBS, onderste deel foto) vastgemaakt. Tussen muur en plaat wordt met hoge druk cellulose ingespoten zodat er bijna een isolatieplaat (middelste deel foto) ontstaat die al kieren dicht.
Ongedierte? Feiten en oplossingen
Biobased isolatiematerialen worden sneller geassocieerd met ongedierte dan synthetische isolatiematerialen. Dit komt doordat biobased isolatie is gemaakt van natuurlijke materialen, die herkenbaar kunnen zijn voor ongedierte. In de praktijk blijkt deze zorg echter vaak onterecht.
Er zijn diverse effectieve manieren om biobased isolatiematerialen te beschermen tegen ongedierte. Een goede ventilatie helpt bijvoorbeeld om vochtproblemen te voorkomen, wat de kans op ongedierte aanzienlijk verkleint. Ook helpt dat veel biobased isolatie stevig samengeperst wordt, zodat de toegang voor dieren heel lastig is. Daarnaast kunnen biobased materialen worden behandeld met natuurlijke beschermingsmiddelen, waardoor ze net zo goed beschermd zijn als synthetische isolatiematerialen.
Een cruciale factor bij het voorkomen van ongedierte is het dichten van kieren en naden. Veel ongedierte komt binnen via openingen in de huizen. Door deze goed af te dichten, wordt de kans op ongewenste bezoekers aanzienlijk verkleind. En zorg er uiteraard voor dat het biobased materiaal schoon is, zodat er geen insecten of schimmels mee kunnen liften naar de isolatie.
Conclusie:
Met de juiste behandeling en met zo nodig preventieve maatregelen kan biobased isolatie net zo effectief zijn als synthetische alternatieven in het weren van ongedierte. Ook zonder aardolie kan er daarom goed geïsoleerd worden. De onderstaande tabel laat zien hoe aantrekkelijk isolatiematerialen kunnen zijn voor ongedierte en hoe je dat kunt voorkomen. Mocht er desondanks een plaag ontstaan, dan is het raadzaam om een specialist op het gebied van ongediertebestrijding te raadplegen.
Bron: Isoleerbewust
| Materiaal | Aantrekkelijk voor ongedierte? | Soort ongedierte | Wat kun je doen? |
| Cellulose | Nee door boraten behandeling (boorhoudende stoffen) | Knaagdieren, insecten | Bewerken met boraten en goed beschermen tegen vocht + kieren dichten |
| Houtvezel | Bij slechte vochtwering mogelijk aantrekkelijk voor houtworm | Houtwormen | Goed vochtbescherming, Ventilatie en kieren dichten |
| Hennep & vlas | Zelden, bevat van nature afwerende stoffen | Knaagdieren (bij slechte afdichting) | Kieren dichten, ventilatie en goede installatie |
| Schapenwol | Zonder behandeling aantrekkelijk voor motten | Motten (zonder behandeling) | Behandelen en mag niet te vochtig worden dus ook ventileren |
| Kurk | Nee, natuurlijke afwerende eigenschappen | Kevers (in zeldzame gevallen) | Kierdichting en goede ventilatie |
| Stro | Ja, indien onbehandeld | Knaagdieren, insecten | Vereist behandeling en goede afdichting |
| Glaswol | Nee, maar biedt geen actieve afstoting | Knaagdieren | – |
| Steenwol | Nee, maar kan nestgelegenheid bieden | Knaagdieren | – |
| PUR / PIR | Nee | nee | – |
Meer weten?
Lees dit korte artikel over biobased isoleren op Jouw huis slimmer. Ook dit boekje levert veel informatie. Diverse leveranciers geven op internet informatie over de diverse materialen en de toepassing daarvan. Natuurlijk verkopen ze vooral hun eigen producten graag, maar door enkele sites te bekijken krijg je een redelijk overzicht van de (on-)mogelijkheden. Vanwege hun eigen belang noemen we hier geen namen, google daarom zelf wat rond.